لیکوال: ژباړه : م. فرهاد بـــــرخه: بیلابیلي لیکني كـــتني: 21

زموږ او ستاسی بشري وجود هم د ماشین په څیر دی . که چیری موږ او تاسو په ورځني ژوند کې تراړتیا زیات خپل جسم وکاروو، او مناسبه غذاء ترلاسه نکړو، د بشری اندامونو ساتنه ونکړو او یا هم د کار کولو په دوران کي لازم احتیاطی تدابیر ونه سنجوو نو شوني ده چې دغه جسم مو ورو ورو ډېر زیات متضرر سي .

ډیری داسی هنري کارونه دي چي په هغوی کې موږ تر اړتیا زیات خپل لاسونه پرلپسي متحرک ساتو ، د ساري په ډول : دهقان، خیاط ، نجار، رنګمال ، مصوراو داسی نور ... کاریګر وګړي د خپل هنر د ترسره کولو پرمهال ترحد زیات لاسونه خوځوي . په اوسمهال کې چې د کمپیوټرکارول ډېر زیات سوی ؛ له ماؤس او ټایپینګ سره لاسونه ډېرپه حرکت کې وي چې له امله یي لاسونه په یوي ستري ناروغۍ د اخته کیدلو خطره شته چې په طبي اصطلاح کې ورته (Carpal Tunnel Syndrome) وایی .

د Carpalکلیمه په اصل کې له (Corpus) څخه اخیستل سوي ده . چې مطلب یی دی ، مړوند. او دغه لفظ په یوناني اصطلاح کې (karpos) بلل کیږی چې د ۸ وړو وړو هډوکو مجموعي ته ویل کیږی او دا د لاس او مړوند ترمنځ شتون لري . (Tunnel) تنګي لاري ته ویل کیږي . چونکه دلته یوه تنګه لاره ده ، په هغی کې ۹ شریانونه او یوه عصبی رشته تیریږی ، دغه برخه له پورته نه لیګامنټ یا پردي را ایساره کړي وی . نو کله چې له څه وجی نه پر دي برخي فشار راځي نو نښي یي راڅرګندیږي . زموږ په جسم کې د هډوکو ، پلو او اعصابو یو مرتب نظام موجود دی . چې مرکز یي دماغ دی او له دي مرکز نه د عصبي رشتو په وسیله ټول وجود کنترولیږي . نو پردي تنګه لاره چې کومه عصبي رشته تیریږی ؛ دې ته میډین ویل کیږي ، دغه رشته بیا د لاس له ګمچۍ او بټي ګوتي نه پرته نور ټول لاس ته عصب رساني کوي یعنی عصبي رشتي لاس ته له همدي نه راغلي وي .